Bezint eer gij aan de nalatenschap begint…

Nog niet zo lang geleden was er een mevrouw in het NOS-nieuws die zonder erbij na te denken een erfenis had geaccepteerd. Achteraf bleek de erflater nog een schuld bij het UWV te hebben, waarvoor mevrouw vervolgens mocht opdraaien. Als mevrouw zich tot een deskundige zou hebben gewend, had deze haar kunnen vertellen dat ze de erfenis niet zuiver maar beneficiair had moeten aanvaarden. In dat geval zou ze alleen aanspraak op de erfenis hebben gemaakt bij een positief saldo. Een dergelijk advies kost nog geen vijf minuten en had mevrouw een hoop ellende kunnen besparen. Helaas is dit niet het enige misverstand (namelijk dat een advies over erven per definitie duur zou zijn) dat over erven bestaat.

Het belang van een testament
Zo wordt je als consument door de wet op het verkeerde been gezet en ben je dikwijls in de veronderstelling dat het maken van een testament niet nodig is. Onder het mom dat de wet jouw partner voldoende bescherming biedt en je niet vermogend bent. Als ik je echter vertel dat jouw koophuis na verloop van tijd misschien wel het dubbele of meer waard is en de hypotheek na dertig jaar volledig is afgelost, zal je flink schrikken als ik je de erfbelasting voorreken. Jouw kinderen hebben namelijk slechts een vrijstelling van zo’n € 25.000 voor de erfbelasting en betalen over het meerdere 10% tot 20% erfbelasting. Er zijn plannen om de erfbelasting in de toekomst te verhogen.

Bij overlijden krijg je als langstlevende alle goederen uit de nalatenschap toebedeeld en krijgen jouw kinderen een vordering op je die pas na jouw overlijden wordt uitbetaald. In een testament kun je bijvoorbeeld tools opnemen waarmee je de vorderingen van jouw kinderen vergroot en een rente daarover afspreken die jouw toekomstige nalatenschap nagenoeg uitholt. Dat moet je dan uiteraard wel weten. In de praktijk wordt vaak vergeten een rente af te spreken en dat is kassa voor de belastingdienst!

Een levensvolmacht
Een ander misverstand is wanneer ik bij cliënten informeer naar het levenstestament. In de meeste gevallen roepen ze dat dit geval is. Als ik echter doorvraag, blijken ze een testament bij overlijden te bedoelen. Nu begrijp ik best dat de term levenstestament verwarrend is. Beter is om van een levensvolmacht te spreken. Het verschil tussen een testament en een levenstestament is, dat bij het eerste de gevolgen van overlijden worden geregeld en bij het laatste de gevolgen als je bijvoorbeeld door een ziekte of ongeval wilsonbekwaam wordt. Het levenstestament regelt dat een door jou benoemd persoon in die situatie de zaken namens jou mag afhandelen. Denk daarbij aan het regelen van jouw bankzaken, maar ook aan het nemen van medische beslissingen. Als je geen levenstestament hebt, zal een rechter een bewindvoerder (voor het financiële deel) of mentor (voor het medische deel) of curator (voor het geheel) aanwijzen en loopt alles via de rechterlijk weg met alle beperkingen van dien.

Besparing erfbelasting
En zo zijn er nog een aantal misverstanden. De moraal van dit verhaal? Als je nog geen testament hebt, laat je dan eens voorrekenen of dit in jouw situatie slim is in verband met besparing erfbelasting maar ook met het oog op regels van regie. Een levenstestament zou iedereen eigenlijk moeten hebben als je niet wilt dat een rechter bepaalt wie er over jouw belangen waakt. En is het overlijden een feit, aarzel dan niet eerst een deskundige in te schakelen. Met een antwoord van een paar minuten houdt je eventuele ellende van de nalatenschap buiten de deur!